اونور آشکین | طراح لوگوی سازمان ملل
مصاحبه اختصاصی با اونور آشکین، طراح گرافیک
امروزه پوستر، رسانه‌اى براى گردش اطلاعات محسوب مى‌شود که از شاخه‌هاى آن می‌توان به پوسترهاى اجتماعى-سیاسى اشاره داشت. پوسترهاى اجتماعى نمونه‌هاى عالى از تبلیغات مؤثر براى مبارزه با مسائل اجتماعى و سیاسى هستند، که پیام‌هایشان مى‌تواند در کل جهان تاثیرگذار باشد. مطالعات نشان داد‌ه‌اند که احساسات مى‌توانند اثر نیرومندى در حافظه داشته باشند. به همین جهت یک طراح پوستر اجتماعى باید اطلاعات زیادى نسبت به موضوع طراحى خود داشته باشد تا بتواند مخاطب را مجذوب اثر خود کند.
مصاحبه‌ى انجام شده اختصاص دارد به، اونور آشکین (Onur Aşkın) طراح جوان و فعال در این زمینه که متولد ۱۹۹۰ شهر مانیسا و ساکن استانبول است. گفته‌هاى این طراح موفق را از زبان خودش مى‌شنویم.
۱- لطفا خلاصه‌اى از سابقه‌ى کارى خود را براى ما بگویید؟
بعداز فارغ‌التحصیلی از رشته‌ی طراحی “مدرسه هنرهای زیبای تکیرداغ”، مقطع کارشناسی رشته گرافیک را در دانشکده هنرهای زیبای “دانشگاه دوملوپینار” اتمام نموده‌ام. مقطع کارشناسی ارشدم را نیز در رشته ارتباط تصویری دانشکده علوم اجتماعی “دانشگاه ایشیک” به اتمام رساندم و همچنان در دانشکده هنرهای زیبای این دانشگاه در رشته ارتباط تصویری بعنوان محقق مشغول فعالیت هستم.
۲- چه عاملى باعث ورود شما به حیطه‌ى طراحى گرافیک شده است؟
برای طراح گرافیک شدن دلایل زیادی داشته‌ام، به دلیل اینکه دوران دبیرستان را در مدرسه هنرهای زیبا سپری نموده بودم، از تمام فضاهای این حوزه نیز باخبر بوده و استادان ما را در راستای استعدادهایی که در ما می‌دیدند راهنمایی می‌کردند. همچنین علاقه‌ای که به دنیای تکنولوژی داشتم، من را به سمت گرافیک بیشتر سوق داد.
۳- تا آنجایى که مى‌دانم شما در زمینه‌ى طراحى پوستر با موضوعات اجتماعى-سیاسى فعال هستید و جوایزى را هم در این زمینه داشته‌اید، علت تمایل شما به این موضوعات چیست؟
امروزه در شاخه‌های مختلف گرافیک فعالیت دارم، تصویرسازی نشریات، تصویرسازی کتاب کودک، طراحی کتب دیجیتالی، هویت سازمانی و گرافیک متحرک بخش‌هایی از فعالیت من محسوب می‌شوند. در زمینه پوسترهای اجتماعی هم بخاطر دیده شدن در سطح جهانی بصورت مداوم فعالیت دارم. عموما بعنوان یک طراح گرافیک توسط پوستر واکنش‌هایی که نسبت به معضلات اجتماعی می‌بینم را به مردم انتقال میدهم.
آثار سیاسی و اجتماعی من براساس سفارش خلق و تولید نمی‌شوند، در بعضی مواقع یک بحران اجتماعی به تنهایی یک ایده برای طراحی و توجه محسوب می‌شود. افرادی که از این معضلات اجتماعی آسیب می‌بینند، خود نیز مخاطب هدف من محسوب می‌شوند. امروزه درقبال معضلات اجتماعی بحرانی به معنی آگاه‌‌سازی مخاطب وجود ندارد بلکه انجام حرکتی مناسب در قبال آن معضل مشکل اصلی اجتماع ماست. ما بعنوان یک طراح گرافیک باید با طرح و پوستر خود راهی برای به حرکت درآوردن مردم در قبال حل این مشکلات اجتماعی بیابیم.
– جوایز بین‌المللى که در جشنواره‌هاى مختلف داده مى‌شوند، به نظر شما مى‌تواند براى دنیاى طراحان گرافیک مضرر باشد؟
جوایز برای طراحان گرافیک می‌تواند حکم مشوق داشته باشد، بویژه برای طراحان تازه کار که موجب می‌شود تا تلاش مضاعف بنمایند و در قبال حمایت برخی ارگان‌ها تلاش‌های خود را به سمت اهداف بزرگتری سوق دهند.
اینکه طراحان گرافیک در خلق آثار خود به یک تکرار و سبک واحد برسند، برای دنیای طراحی مضر نیست. طراحان گرافیک با چنین فعالیت‌هایی امکان ارتباط بیشتر بین خودشان را فراهم می‌نمایند تا فرصتی برای نقدهای سازنده در قبال آثار هم پیدا کنند. همچنین برای آثار شرکت‌کنندگان حرفه‌ای در این رویدادها رقابتی برای انتخاب اثر از سوی یک طراح دیگر نیز ایجاد می‌شود.
۵- معمولا چند ساعت از طول روز به طراحى اختصاص می‌دهید؟
در خلق آثارم، بیشترین زمان برای خلق ایده صرف می‌شود. این زمان هرچقدر سریع‌تر باشد، خلق اثر هم در کمترین زمان اتفاق خواهد افتاد. بعضی روزها، تا کار طراحی‌ام به اتمام نرسد رهایش نمی‌کنم. عموما نسبت به حجم کار سرعت کار روزانه‌ام را تنظیم می‌کنم.
۶- دوست دارید چه چیزى بیش از همه در حرفه‌تان به چشم بیاید؟
طراحی گرافیک بیشتر در خدمت صنعت تبلیغات است. با صرف نظر از اینکه یک کاپیتان نقش هدایت کشتی خود را دارد، من می‌خواهم طراحان گرافیک به مسئولیت خود در قبال دنیای پیرامونشان و توسعه علم انجام کارگروهی توجه بیشتری داشته باشند. عدم پذیرش سفارش پروژه‌ای را که به آن اعتقادی ندارند را تجربه کنند. انجام کاری که به آن اعتقاد داریم باعث ارتقاء احترام و افزایش علم صنف طراحی خواهد شد.
۷- با توجه به جهانى شدن ناگزیر ارزش‌هاى هنرى، به نظر شما یک طراح چه مسیرى را باید در پیش بگیرد؟ حفظ فضاى بومى براساس ارزش‌هاى فرهنگى یا رفتن به سوى فرهنگ بین‌المللى؟
بخاطر اهداف انبوه خلق اثر، زبان طراحی باید مشخص باشد. در فعالیت‌های انجام شده برای برقراری ارتباط طراحان در سطح بین‌المللی، هر فرد از یک زبان قابل فهم باید استفاده کند. اگر به زبان انسانی جهانی صحبت نکنیم، نمی‌توانیم با آن ارتباط برقرار نماییم. اگر بخواهم از خودم مثالی بزنم همیشه در تصویرسازی با موضوع فرهنگی، با استفاده از نقوش بومی سعی در حفظ علائم محلی برمی‌آیم. در پوسترهای اجتماعی با استفاده از موضوعات عامه فهم یک زبان جهانی را حفظ می‌کنم. با مشخص نمودن مقیاس مخاطب، خلق اثر برای آن محدوده صحیح‌تر اتفاق می‌افتد. برخی طراحان در پوسترهای اجتماعی با زبان بومی خود صحبت می‌کنند که بنظر من این باعث به هم‌ریختگی در مخاطب می‌شود. باید توجه داشت که در پوسترهای اجتماعی ارزش‌های فرهنگی منطقه صرفا برای حل مشکل اجتماعی آن محدوده کارکرد دارد.
۸- آیا شما در روند طراحى خود شیوه‌ى شخصى را رعایت میکنید؟
در زمان طراحی عموما به حاصل ادغام دو شیء یا موضوع بیشتر فکر می‌کنم. اینکه در موضوع پوستر استفاده از کدام اشیاء لازم است، من را به ترکیب آن مواد و یا تداخل آنها سوق می‌دهد. همچنین در تصویرسازی‌هایم بیشتر از تکنیک کولاژ برای خلق اثر استفاده می‌کنم.
۹- در کارى که شما مى‌کنید تصویرسازى و استفاده از سطوح رنگى تا چه حد اهمیت دارد؟
تصویرسازی یکی از اصل‌های طراحی گرافیک محسوب می‌شود. با بدست آوردن یک تکنیک شخصی و ادغام آن با رنگ‌ها در ارائه اثر بسیار تاثیرگذار خواهیم بود. یکی دیگر از تاثیرات تصویرسازی در طراحی، افزودن حس صمیمیت به اثر و پیام آن است.
۱۰- سوال بعدى من در مورد تکنیک اجرایى شما است. مى‌خواهم بدانم استفاده از تکنیک دیجیتال همواره براى شما در درجه‌ى اول است؟
حذف تکنولوژی دیجیتال در طراحی گرافیک امکان پذیر نیست. طراحی گرافیک یکی از شاخه‌هایی است که بیشترین تاثیر را از تکنولوژی درحال تغییر و گسترش اخذ می‌نماید. در ترکیه رشته طراحی گرافیک با بروز رسانی محتوای درسی خود به طراحی ارتباط بصری تغییر نام می‌دهد. تکنولوژی در این اواخر باعث بوجود آمدن رشته‌های جدید و سبب تجهیز طراح برای خلق اثر در حیطه خود شده است. زمینه‌های مرسوم با جایگزین شدن تکنولوژی جدید باعث تغییر محتوا و فرم آنها نیز می‌شود. در این میان تفکر تنها عنصری تغییر ناپذیر در کنار تحولات ظاهری به سبب پیشرفت تکنولوژی می‌باشد. و اساسا تکنولوژی باعث آسان نمودن پروسه کاری یک طراح است.
۱۱- نظر شما در مورد پوستر Climate Change که در بین سایر آثارتان حالت نمادین دارد، چیست؟
یکی از مهمترین مشکلات، تغییرات اقلیمی در قبال از بین رفتن زمین است. یک سناریوی فاجعه‌آمیزی که نباید دسته کم گرفته شود. اینکه سازمان ملل برای ابتکاراتی در قبال برخی اقدامات بکار گیرد کافی نیست. در طی سال‌هایی که درگیر پوستر اجتماعی بوده‌ام، نمایندگان در نشست‌های مختلف اقداماتی را تصویب نموده‌اند، اما این تصمیمات کم کارکرد بوده و به نوعی می‌شود آنها را شکست خورده تلقی نمود. باتوجه به این موضوع من برگ‌های بکار رفته در لوگوی سازمان ملل را به سبب تغییرات اقلیمی از بین رفته نشان داده‌ام. امسال در بیست و یکمین اجلاس تغییرات اقلیمی سازمان ملل ، یک توافق نامه برای اقدامات یکسان کلیه کشورهای متحد در قبال مقابله با تغییرات اقلیمی امضا شد. متن توافق‌نامه و الزامات اجرایی آن هرچقدر هم که ساده باشد، امضای ۱۹۵ نماینده کشورهای متحد خود امری امید بخش است.
۱۲- به عنوان یک ایرانى، مایلم نظر شخصى شما را در مورد پوسترى که براى دریاچه‌ى ارومیه طراحى کردید بدانم. چه حسى نسبت به موضوع طراحى این پوستر دارید؟
یک گروه طراحی ایرانی برای نمایشگاه پوستر کمپین دریاچه ارومیه از من دعوت نموده بودند. تحقیقات من پیرامون موضوع و بروز تغییرات اقلیمی که باعث از بین رفتن تدریجی دریاچه در طول سال‌های اخیر شده بود مرا بسیار تحت تاثیر قرار داد. هنگامی که به دریاچه نگاه می‌کردم آنرا شبیه پرنده‌ای می‌دیدم. با استفاده از همین ایده کار طراحی را انجام دادم و نتیجه یک پوستر تاثیرگذار و بیانگر معضل فعلی دریاچه شد. بنظر من استفاده از طراحان سایر کشورها برای انعکاس بحران دریاچه همواره می‌تواند مفید باشد.
۱۳- خودتان بیشتر تحت تاثیر چه چیزهایى هستید و از کارهاى چه کسى الهام می‌گیرید؟
از لحاظ دیدگاهی به بعضی از اشیاء موجود در طبیعت بدون در نظر گرفتن مورد مصرفشان نزدیک می‌شوم. توجه به یک ابزار کاربردی از منظری متفاوت باعث الهام و ایده‌ای جدید می‌شود. ما می‌توانیم با این روش فارغ از زندگی روزمره خود به اشیای پیرامون‌مان با خلق ویژگی جدید به طراحی بپردازیم.
این شرایط تاثیرپذیری طراحان از طبیعت و حتی آثار همدیگر، در کنار فعالیت‌های روزمره یک طراح ، باعث ارزش نهادن به شغل و هم صنفان خود بوده و منجر به افزودن تازه‌هایی به دنیای گرافیک خواهد بود. همه طراحانی که این روش را انجام می‌دهند من را همواره تحت تاثیر قرار می‌دهند.
۱۴- با توجه به ارتباط نزدیکى که بین کشور ایران و ترکیه وجود دارد، آینده طراحى گرافیک ایران را چگونه مىبینید و چه توصیه‌اى براى علاقمندان طراحى پوستر دارید؟
زمانی که از طراحی گرافیک ایران سخن به میان می‌آید، مقابل چشمانم یک فرهنگ غنی نقش می‌بندد. دستیابی گرافیک معاصر ایران به این جایگاه را مدیون فعالیت‌های مرتضی ممیز میدانم. طراحانی که توسط مرتضی ممیز تربیت شده‌اند، باعث معرفی گرافیک ایران در جهان بوده‌اند. در ایران دوست طراح گرافیک بیشماری دارم که برای ارتقاء فرهنگ بومی خود تلاش می‌کنند. همچنین در این اواخر پیگیر آثار طراحان نوپایی هستم که با هیجان زیاد به خلق اثر می‌پردازند و این موضوع من را بسیار خوشنود می‌سازد. این هنرمندان با اشتراک آثار خود با هر فردی وعده‌ی آینده‌ای روشن برای طراحی ایران را نوید می‌دهند. این یک رقابت ملی است ، طراحانی که پرچم ایران را بر فراز قله‌ها حمل می‌کنند و نسل آینده‌ی طراحی ار آن حفاظت خواهند نمود. خلق آثاری که نمودی کاملا مجزا و با زبانی شخصی شده جلوه خواهند نمود. آثاری که به زبان مخاطب، تاثیرگذار و صمیمی جلوه خواهند داشت.
آقاى آشکین در آخر، از شما تشکر ویژه دارم بابت وقتى که در اختیارمن و گروه گپ گذاشتید و پاسخگوى سوالاتم شدید. براى شما آرزوى موفقیت روزافزون دارم.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.